e XV- Les Polonais à Wittenheim
« Pani » Kuliberda, une incontournable !
site polonais-et-potasse.com
1) Quelques mots pour guider le lecteur éventuel dans notre évocation de « Pani » Kuliberda, dite tout simplement « Pani », une figure d’après-guerre essentielle des Polonais de Wittenheim, et aux Polonais de Wittenheim, et environs.
2) Lire d’abord notre article du jeudi 23-07-92 sur le départ à la retraite de l’intéressée, en guise de notice biographique minimale.
3) Ensuite, une photo en noir et blanc de Jean-Marie Schreiber (de 1977, ou 79 : à vérifier): on reconnaît Pani encadrant avec une discrète vigilance ses élèves masculins en costumes folkloriques de montagnards (stroje goralskie) pendant la procession du pèlerinage polonais annuel du lundi de Pentecôte à la basilique de Notre-Dame de Thierenbach (commune de F68 Jungholtz).
4) Ensuite, compte-rendu d’excursion de fin d’année scolaire, organisée par Pani, et paru dans « L’Alsace » du dimanche 09-07-72. J’ai alors 17 ans depuis quelques jours, et c’est mon premier article à « sujet polonais », tout appliqué à être bien conventionnel comme il faut, de cette routine à l’époque alourdie par un incessant recours au scolairissime passé simple, qui serait aujourd’hui évidemment remplacé par du passé composé, reflet d’un français plus « moderne » (Et puis, au fait, qui sait encore le conjuguer aujourd’hui, ce terrible passé simple ? Essayez voir avec le verbe venir : vous allez voir le nombre de barbarismes, une déroute beresinesque…).
5) Enfin, un cliché de Pani, très au naturel, pris fort opportunément par (+) René Hitter pendant la pause de notre second « carrefour de la mémoire polonaise » à l’écomusée d’Ungersheim, en juin 2006, organisé dans le cadre de la journée de fête intitulée « Potassie 2 » et initiée par le « Groupe Rodolphe ».
6) Et, pour le sommaire de ce blog, une photo de Pani, de profil droit, déjà du même (+) René Hitter, prise un an avant la précédente, en juin 2005, pendant la pause, de nouveau, du « carrefour de la mémoire polonaise » de la journée festive « Potassie 1 » ; un profil si connu dans le milieu polonais du Bassin potassique, comme un profil de reine pour pièce de monnaie qui aurait été un « Pani d’or », comme nous avons eu des Louis d’or.
7) Voilà, Pani, je vous ai fait un sort, ici, c‘est bien votre tour, et donc vous ne pourrez plus vous plaindre qu’on passe toujours les enseignants polonais sous silence, dans la vie socio-culturelle du Bassin. ; c’est peut-être presque toujours vrai, mais jamais avec moi, simple question de « déontologie » personnelle ; comment allez-vous, depuis ma dernière visite chez vous, avec Danielle Albouy, et François Blaszczyk, pour marquer vos 90 printemps ? surtout, prenez bien soin de vous, avec mes amitiés renouvelées ; dans les prochains jours, je vous envoie par la poste mes coordonnées, à transmettre à vos enfants ; merci.
8) Rédigé le 04-03-24, par fsz ; matériel protégé par le droit d’auteur (loi française du 11 mars 1957).
« Pani Kuliberda, to trzeba zobaczyć!
1) Kilka słów, aby poprowadzić czytelnika przez nasze przywołanie « Pani » Kuliberdy, znanej po prostu jako « Pani », kluczowej powojennej postaci dla Polaków z Wittenheim i okolic.
2) Najpierw przeczytaj nasz artykuł z czwartku 23-07-92 o jej przejściu na emeryturę, w formie minimalnej notki biograficznej.
3) Następnie czarno-białe zdjęcie autorstwa Jean-Marie Schreibera (z 1977 lub 79 r.: proszę sprawdzić): widać Panią dyskretnie nadzorującą swoich uczniów w góralskich strojach ludowych podczas procesji dorocznej polskiej pielgrzymki w Zielone Świątki do bazyliki Notre-Dame de Thierenbach (gmina F68 Jungholtz).
4) Następnie relacja z wycieczki na zakończenie roku szkolnego zorganizowanej przez Panią i opublikowanej w « L’Alsace » w niedzielę 09-07-72. Miałem wtedy od kilku dni 17 lat i był to mój pierwszy artykuł na « polski temat », o byciu konwencjonalnym jak należy, o rutynie w tamtym czasie obciążonej nieustannym odwoływaniem się do naukowego czasu przeszłego prostego, który dziś oczywiście zostałby zastąpiony przez passé composé, odzwierciedlenie bardziej « nowoczesnego » francuskiego (A tak przy okazji, kto już wie, jak odmieniać ten okropny czas przeszły prosty? Spróbuj z czasownikiem venir: zobaczysz liczbę barbaryzmów, bereszyńską rutynę…).
5) Na koniec zdjęcie Pani, bardzo au naturel, zrobione bardzo przypadkowo przez (+) René Hittera podczas przerwy w naszych drugich « rozdrożach polskiej pamięci » w Ekomuzeum Ungersheim, w czerwcu 2006 roku, zorganizowanych w ramach uroczystego dnia zatytułowanego « Potassie 2 » i zainicjowanego przez « Groupe Rodolphe ».
6) I, na podsumowanie tego bloga, zdjęcie Pani, w prawym profilu, już autorstwa tego samego (+) René Hittera, zrobione rok przed poprzednim, w czerwcu 2005 r., w przerwie, po raz kolejny, « skrzyżowania polskiej pamięci » dnia świątecznego « Potassie 1 »; profil tak dobrze znany w polskim środowisku Zagłębia Potasowego, jak profil królowej dla monety, która byłaby « złotą Panią », tak jak mieliśmy złotego Ludwika.
7) Proszę Pani, rzuciłem na Panią urok, teraz kolej na Panią, więc nie może już Pani narzekać, że polscy nauczyciele są zawsze pomijani w życiu społeczno-kulturalnym Zagłębia. Jak się masz od mojej ostatniej wizyty w Twoim domu, z Danielle Albouy i François Blaszczykiem, z okazji Twoich 90. urodzin? Przede wszystkim dbaj o siebie, z moimi ponownymi pozdrowieniami; w ciągu najbliższych kilku dni prześlę Ci pocztą moje dane kontaktowe, aby przekazać je Twoim dzieciom; dziękuję.
8) Napisane 04-03-24, przez fsz; materiał chroniony prawem autorskim (francuska ustawa z 11 marca 1957 r.).
